Kiam mi antaŭ kelkaj tagoj venis al la Merton Kolegio mi rimarkis apud la pordistejo grandan belegan murotapiŝon, kiu kaptis mian atenton precipe pro ĝia bunta vegetaĵa ornamaĵo. Tiu same memorigis min je la flordesegnaj ŝtofoj de William Morris kaj je desegnoj en mezepokaj libroj. Ambaŭ plurfoje troveblaj en Oksfordo. Sed la artaĵo samtempe iel konfuzis min. Io en ĝi estis stranga; la tutaĵo aspektis, kvazaŭ mankis la plej grava, la esenco en la mezo de vegetala framo.
Kiam mi pli proksime rigardis la tapiŝon, mi ne nur ekvidis delikatajn silkofadenojn, mi ankaŭ rimarkis ĉie brodita en ĝia mezo horizontalajn trompitajn liniojn- iom kiel morsa kodo. Ŝajne ne nur temis pri okulkaptintaj dekoracio, sed pli pri sencoplena, iom kaŝita afero.
De la pordistino mi ricevis la informon, ke tiu tapiŝo estas artaĵo de la usona teksista artisto Terese Agnew, donacita je la 750-a datreveno de la fondiĝo de la kolegio. Ĝia titolo estas “Illumination” (Iluminado), kiu havas duoblan signifon. La unua rilatas al mezepokaj libroj lumigaditaj per buntaj kaj orumitaj bildoj. La alia gvidas nin al la esenca parto de tapiŝo, al la kodo. Kaj tiu rilatas al mensa lumigado en mensa spaco ĉe solvo de matematika problemo.
En la kodo kaŝas citaĵo de Sir Andrew Wiles koncerne lian sperton ĉe la eltrovado de la matematika pruvo por la tiel nomata Granda teoremo de Fermat.
Jen iama matematika profesoro de Merton klopodis ok jarojn solvi tute abstraktan fenomenon kaj fine faris tion.
Kiam la tapiŝo alvenis en la kolegio en la pasinta jaro, estis koverte transdonita la kodita citaĵo de Wiles. Estus defio por la studentoj, kiuj provu, ke ankoraŭ hodiaŭ en Merton Kolegio ekzistas kapablaj kaj scivolemaj pensuloj. Ĉar ankoraŭ en januaro 2015 neniam elpaŝis kun la solvo, oni donis kelkajn aludojn. Fine la juna matematika kaj filozofia studentino Alice Miller en marto eltrovis la solvon por la citaĵo de iama Merton- studento Wiles.
Restas la demando, ĉu Fermat vere havis la pruvon de la konjekto, kiel li asertis. Andrew Wiles bezonis 150 paĝojn por surskribi ĝin. Verŝajne Fermat ne povintus fari tion. Ankaŭ mankis al li la matematikajn teknikojn de la 20-a jarcento por la solvo de problemo. Ĉiukaze belas la rezultoj, la matematika kaj la arta.
Ĉu scivola? Bonvolu legi la tutan tre ekcitan artikolon jene:
http://www.ipernity.com/blog/187676/2141684
No comments:
Post a Comment